گاز مایع (LPG)

گاز مایع یا Liquefied Petroleum Gas (LPG)، ترکیبی از گازهای پروپان (C3H8) و بوتان (C4H10) است که تحت فشار به شکل مایع تبدیل می‌شود. این محصول، یکی از سوخت‌های پاک و مقرون‌به‌صرفه است که در صنایع مختلف و مصارف خانگی و تجاری کاربرد دارد. LPG معمولاً به عنوان سوخت، ماده اولیه صنعتی، و منبع حرارتی استفاده می‌شود.

نحوه تولید گاز مایع (LPG)

۱. پالایش نفت خام
LPG به‌عنوان یک محصول جانبی، از پالایش نفت خام حاصل می‌شود.
– در پالایشگاه‌ها، نفت خام تحت تقطیر قرار می‌گیرد و گازهای سبک، از جمله پروپان و بوتان، جدا می‌شوند.
– این گازهای سبک سپس تحت فشار فشرده و مایع می‌شوند تا به عنوان LPG ذخیره شوند.

۲. فرآیند استخراج گاز طبیعی
در پالایش گاز طبیعی، LPG نیز به عنوان محصول جانبی تولید می‌شود.
– گاز طبیعی حاوی مقادیر قابل توجهی پروپان و بوتان است که در فرآیند جداسازی و خالص‌سازی، این گازها استخراج می‌شوند.
– پس از استخراج، LPG مایع‌سازی شده و ذخیره می‌شود.

۳. جداسازی و تصفیه
LPG برای استفاده باید از سایر ناخالصی‌ها مانند هیدروکربن‌های سنگین‌تر و ترکیبات گوگردی تصفیه شود تا به کیفیت مورد نیاز مصرف‌کننده برسد.

موارد مصرف گاز مایع (LPG)

۱. مصارف خانگی
LPG یکی از سوخت‌های رایج خانگی است که برای:
– پخت و پز (در اجاق‌های گازی).
– گرمایش خانگی (مانند بخاری‌های گازی).
– آب گرم‌کن‌های گازی استفاده می‌شود.

۲. سوخت حمل‌ونقل
در حمل‌ونقل، LPG به عنوان سوخت پاک برای وسایل نقلیه استفاده می‌شود. این سوخت به دلیل انتشار کم آلاینده‌ها، جایگزین مناسبی برای بنزین و دیزل است. LPG در خودروها با امکانات سیستم سوخت LPG استفاده می‌شود.

۳. کاربردهای صنعتی
در صنعت، LPG به‌عنوان یک منبع انرژی و حرارت استفاده می‌شود. برخی کاربردها عبارتند از:
– ذوب فلزات در کوره‌های صنعتی.
– خشک‌کن‌ها در صنعت کشاورزی.
– تولید مواد شیمیایی مانند پلاستیک‌ها، حلال‌ها، و سایر فراورده‌های پتروشیمی.

۴. تولید مواد پتروشیمی
LPG به عنوان ماده اولیه در صنایع پتروشیمی برای تولید:
– اتیلن.
– پروپیلن.
– سایر مشتقات هیدروکربنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۵. کاربردهای تجاری
LPG در رستوران‌ها، هتل‌ها، و سایر مراکز تجاری به‌عنوان منبع انرژی پاک برای پخت‌وپز و گرمایش استفاده می‌شود.

مزایای LPG

۱. سوخت پاک
– LPG در مقایسه با سوخت‌هایی مانند دیزل و زغال‌سنگ، انتشار آلاینده‌های کمتری دارد.
– در هنگام احتراق، LPG تولید سولفور، دود یا ذرات معلق نمی‌کند.

۲. تطبیق‌پذیری
LPG سوختی مقرون‌به‌صرفه است که در مصارف خانگی، تجاری، صنعتی و حمل‌ونقل به‌راحتی قابل استفاده است.

۳. ذخیره‌سازی آسان
– LPG به دلیل قابلیت فشرده‌سازی و مایع شدن، به راحتی ذخیره و حمل می‌شود.
– سیلندرهای LPG قابل استفاده در همه مناطق، حتی دورافتاده‌ترین نقاط هستند.

معایب LPG

۱. خطر انفجار
LPG در صورت نشت گاز و در تماس با جرقه، می‌تواند خطرناک باشد.

۲. نیاز به زیرساخت
برای استفاده از LPG، زیرساخت حمل‌ونقل (مخازن، سیلندرها، و پایانه‌های ذخیره‌سازی) ضروری است.

۳. تاثیر قیمت جهانی نفت
قیمت LPG تحت تاثیر قیمت جهانی نفت خام قرار دارد و ممکن است نوسان داشته باشد.

بازار و آینده LPG

– LPG به دلیل ویژگی‌های سوخت پاک، بخشی مهم از بازار جهانی انرژی را تشکیل می‌دهد.
– گسترش استفاده در خودروهای گازسوز و تمایل به کاهش آلاینده‌ها، استفاده از LPG را به‌ویژه در مناطق شهری افزایش داده است.
– با توجه به توسعه تکنولوژی‌های جدید و استفاده گسترده از LPG در تولید مواد پتروشیمی، پیش‌بینی می‌شود تقاضای جهانی LPG همچنان افزایش یابد.